BENG en bewoners

Verslag van de uitreiking van de ZEN-prijs aan door bewoners best gewaardeerde projecten tijdens het ThuisCongres ‘BENG! ZO DOE JE DAT’, met Claudia Bouwens (Programmaleider Lente-akkoord/ZEN) – door René Didde.

Niet alleen de harde techniek van energievoorziening en installaties, maar ook de waardering van de bewoner, het comfort en gezondheid zijn van belang, zegt programmaleider Claudia Bouwens. ‘Daarom hebben wij bewust het wat esoterisch aandoende begrip ZEN gekozen. Een lage energierekening en comfort zijn minstens zo belangrijk.’

Vandaar dat de meer dan vijftig bedrijven die al vóór 2018 met de bouw van ZEN-project zijn gestart niet alleen de energieprestatie en ventilatie bij oplevering moesten laten toetsen en hun kennis en ervaring met elkaar dienden te delen. Ze moesten ook een hoger rapportcijfer dan een 7,5 verdienen bij de bewoners.

In mei 2019 was daar het kolossale aantal van 2900 woningen, waarvan duizend al langer dan 9 maanden waren opgeleverd. ‘Die adressen zijn interessant om ervaringen te peilen, want ze hadden zowel een zomer (en wel de droge hete zomer van 2018) als een winter meegemaakt’, zegt Bouwens.

Enquête
Ze ontving 302 ingevulde enquêtes uit 31 verschillende projecten retour. Wat zijn dat voor woningen? Ongeveer een derde betreft appartementen en twee derde rijtjeshuizen of twee-onder-een-kap. Een derde betref huurwoningen, twee derde is koopwoningen. Ruim de helft beschikt over een bodemwarmtepomp, dertien procent over een warmtepomp met buitenunit. Achttien procent is aangesloten op een warmtenet en dertien procent heeft nog gas. Het overgrote deel van de woningen is uitgerust met balansventilatie met terugwinning van de warmte. Tachtig procent heeft PV-panelen op het dak en ruim driekwart beschikt over vloerverwarming.

Gemiddelde score een 7,9
En waren de bewoners tevreden? Jazeker, gemiddeld geven ze hun woning een 7,9, aldus Claudia Bouwens. Maar er zijn zeker ook verbeterpunten. Met de luchtkwaliteit is 65 % tevreden, en met het geluid (vooral apparaten) ruim zestig procent. De informatievoorziening over de technische systemen is het meest voor verbetering vatbaar. ‘Slechts de helft van de mensen is tevreden, twintig procent ontevreden’, zo leert de enquête.

Goed uit de verf komt de energiezuinigheid en de lage energiekosten van de woning. ‘Veel mensen willen nog meer zonnepanelen op hun dak. Monitoring en de huur van de installaties kunnen beter, en ook lawaai en ruimtebeslag van de warmtepomp is voor verbetering vatbaar. We zagen ook klachten over het lawaai van de ventilatie en ook over kookluchtjes’, somt ze op. En hoewel het prettige klimaat, comfort, licht en vloerverwarming alom wordt geroemd, kan de regelbaarheid van die warmte van de vloer beter. ‘Ook snappen mensen niet goed waarom de ramen in de badkamer niet open kunnen.’

Energierekening van € 54
En wat kost het? De gemiddelde energierekening is € 54 per maand, in een range van minus € 50 tot € 250 per maand. Twintig procent betaalt € 0 of minder, en de helft tussen nul en 70 euro.

Hoewel het onderzoek geen wedstrijd is tussen de projecten, wil het ZEN-platform toch een aantal projecten in het zonnetje zetten, zegt Claudia Bouwens. ‘Omdat het oordeel van bewoners belangrijk is, omdat we trots zijn op de resultaten en om er van te leren in volgende projecten.’

Er zijn zeven genomineerden in twee categorieën. Uitgebreide projectbeschrijvingen staan hier. In de categorie met de hoogste algemene rapportcijfer wint Kroon op Jutphaas in Nieuwegein (indiener: Vink Bouw), met cijfer 8,6, voor 26 woningen op een getransformeerd kantorenterrein in de omgeving van Fort Jutphaas. In de categorie hoogste waardering voor binnenklimaat, wooncomfort, licht, lucht, geluid en energie wint Tonica en Largo in Sliedrecht (BPD), 43 woningen die tegelijk een geluidswal vormen langs de A15. De winnaars krijgen een gouden huisje met een insigne. De thuiscongresgangers roffelen op de tafel…