Boete doen bij Stedin: de inkeerregeling

Verslag van de sessie over de gastransitie voor netbeheerders tijdens het ZEN middagcongres Aardgasvrije nieuwbouw: zo doe je dat! - door Anton Coops.

Het schijnt dat er rond Pasen een bovengemiddelde belangstelling is voor de biecht; het aloude katholieke sacrament van boete en verzoening. Dat schrijft de Volkskrant tenminste, daags na de ‘historische’ ZEN middagconferentie over aardgasvrije nieuwbouw, die vlak voor Pasen plaatsvindt. In een drukbezochte sessie legt Henri Bontenbal (Stedin) uit hoe de inkeerregeling van de netbeheerder ervoor zorgt dat boetvaardige ontwikkelaars lopende nieuwbouw projecten met een gasaansluiting alsnog aardgasvrij kunnen opleveren.

Ferdi Licher, programmadirecteur bouwen en energie bij BZK, heeft zojuist de zaal verrast met zijn aankondiging dat de aansluitplicht voor gas bij nieuwbouw al per 1 juli 2018 wordt opgedoekt, op een enkele uitzonderingssituatie na. Dat is minstens een half jaar eerder dan verwacht. “Maar er zitten nog zo’n 100.000 woningen in de pijplijn mét gasaansluiting. Waar slaat dat nog op... Er moet zoveel mogelijk aan de voorkant worden bijgestuurd", aldus Licher. En ook netbeheerder Stedin is van mening dat er nu al zoveel mogelijk moet worden bijgestuurd. In januari 2018 werd de ‘inkeerregeling’ gelanceerd, die het mogelijk maakt om reeds aangegane contracten op basis van aardgas open te breken als een elektriciteitsnet ook een mogelijkheid is.

Stukje historie
Henri Bontenbal laat zich ogenschijnlijk niet van zijn stuk brengen door de onverwachte aankondiging van Licher. Hij begint zijn presentatie met het oplepelen van een stukje energie-geschiedenis: Rotterdams stadsgas als voorloper van het Gronings gas, een foto van Limburgse mijnwerkers, de transitie naar Gronings gas enzovoort. Aangekomen in de tegenwoordige tijd constateert Bontenbal tevreden dat voor nieuwbouw de transitie naar all electric technisch prima haalbaar is.

“En vanuit de netbeheerder geredeneerd is nieuwbouw ook vrij simpel. We leggen een net neer met voldoende capaciteit en dat is het. Voor ons is de uitdaging veel meer de bestaande bouw. Sommige netten zijn misschien vijf jaar oud, en straks deels overbodig. En bij bestaande bouw moet je bijvoorbeeld ook de rechten van de consument actief beschermen. Ik voorzie hier nog wel wat wetswijzigingen in de nabije toekomst. De aansluitplicht is intussen bijna verleden tijd. Zo’n 99% van de nieuwbouw krijgt geen gasnet meer. En we hebben een inkeerregeling voor ontwikkelaars die alsnog van het gas af willen, deze geldt voor nieuwbouw.”

Inkeerregeling
Op verzoek van sessieleider Helen Visser (Bouwend Nederland) wordt dan de praktijk van de inkeerregeling onder de loep genomen. “Wat zou ik als gemeente kunnen doen om iemand warm te maken voor de inkeerregeling?” luidt een eerste vraag uit de zaal. “Wat wij vaak doen is gewoon een gesprek arrangeren en een rekensom met argumenten presenteren,” antwoordt Bontenbal. “Zo proberen we de houding van 'het kan niet' op een rationele manier te ondergraven. We kunnen bijvoorbeeld ook voorstellen dat er een second opinion komt, dat dingen opnieuw worden doorgerekend door een onafhankelijke partij.”

“Stedin heeft ook een convenant gesloten met gemeenten, waarin we afspreken dat ze actief op zoek gaan naar mensen, zelfs als deze geen spijt hebben, want we willen uiteindelijk zo weinig mogelijk stranded assets. En Diederik Samsom wil de regeling van Stedin ook naar het nationale niveau trekken. Een goed overzicht van alle plannen, een lijst met alle aan te pakken woningen, is er nog niet. We werken daar momenteel aan. Een uitdaging wat betreft de inkeerregeling is Groningen. Daar gaat het om vele honderden woningen.”

“Maar als mensen nu een contract willen beëindigen moeten ze daarvoor betalen,” klinkt het verongelijkt uit de zaal. “Dit is de vraag die je wist dat zou komen”, glimlacht Bontenbal. “We zijn ermee bezig. We vinden het onze maatschappelijke taak om dit beter te doen en met oplossingen te komen.”

Download de presentatie van Henri Bontenbal