Van bouwen en wegwezen naar prestatiegarantie

Verslag van de sessie NOM, inkopen & prestatiegarantie tijdens de ZEN platformbijeenkomst over NOM-nieuwbouw i.s.m. Stroomversnelling op 12 oktober - door Joop van Vlerken.

Prestatiegarantie is een essentieel onderdeel van het bouwen van NOM-woningen, vertellen José van der Loop (foto) en Sjoerd Klijn Velderman van Stroomversnelling tijdens de ZEN platformbijeenkomst over NOM- nieuwbouw. Het betekent dat bouwers moeten bouwen wat ze beloven en daar ook garanties voor langere tijd over af moeten geven.

Dat niet iedereen luchtdicht kan bouwen, illustreert Sjoerd Klijn Velderman aan de hand van een voorbeeld. Hij toont een foto van de besneeuwde daken van in 2016 opgeleverde woningen. “Ik laat dit zien, omdat duidelijk zichtbaar is wat er mis is gegaan. Op de plekken waar de sneeuw is gesmolten, vliegt de warmte zo het huis uit. Een mooi voorbeeld van wat de praktijk is tegenover wat de bedoeling is.” Het startpunt van een nieuwe uitvraag moet volgens Klijn Velderman dan ook de prestatie zijn. “De bouw is dat niet gewend. Bouwers zijn gericht op een eindig proces. Ze werken naar de oplevering toe en dan zijn ze weg. Maar bij NOM begint het proces eigenlijk pas na oplevering. Daarom willen wij bouwers uitdagen om garanties voor langere periodes af te geven. Dat lijkt utopisch, maar sommige bouwers durven dat nu al aan.”

Prestaties vastleggen
Zijn collega José van der Loop legt uit hoe je dat als opdrachtgever voor elkaar kunt krijgen. “Het begint ermee dat je de garantie op prestatie al in de uitvraag vastlegt. Je zet op een rijtje wat je eisen zijn op het gebied van energie en comfort en legt dit voor aan de markt.” Dat zou volgens haar bijvoorbeeld het NOM-keur kunnen zijn. “Dan heb je geen zorgen meer over of het werkt en hoef je niet op detailniveau met de bouwer in discussie over prestaties.” Volgens Van der Loop gaat het nu nog vaak mis bij de marktuitvraag van woningcorporaties. “Je zult niet de eerste zijn die om een energieneutrale woning vraagt, maar eigenlijk een woning bedoelt die voor een energieprestatievergoeding in aanmerking komt. Dat lijkt hetzelfde, maar kan in de praktijk toch behoorlijk verschillen.”

Inkopen op prestaties
Van der Loop legt uit dat een goede uitvraag niet een zo uitgebreid mogelijke uitvraag is. “Het is juist handiger als je je vraag kunt beperken. Je hoeft als woningcorporatie niet alles te specifiëren, maar koopt in op prestaties.” Verschillende bouwers hebben al standaardconcepten voor NOM-woningen. Maar die passen niet altijd, legt Van der Loop uit. “Soms is er meer overleg nodig tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Dat geldt bijvoorbeeld als er een complexe gebiedsontwikkeling ten grondslag ligt aan een bouwproject.” Klijn Velderman sluit af met de opmerking dat hij bouwers wil uitdagen tot de geen-gezeur-garantie. “Als je als bouwer beter presteert dan vooraf is afgesproken, dan krijg je klanten pas echt mee. Maar dat vraagt echt nog wel om een verandering van mindset in de bouwsector.”