De 7 lessen van Nul-op-de-Meter tot nu toe

Claudia Bouwens, programmaleider Kennisoverdracht en Stimulering bij het Lente-akkoord, gaat in op nut en lessen van Nul-op-de-Meter woningen. “Oververhitting blijft een probleem bij Nul-op-de-Meter. Bewoners vinden het te warm in de zomer”.

Deze bijdrage van Claudia Bouwens verscheen onlangs in Samen energie besparen 2015, de jaarlijkse publicatie van Vastgoedbelang

De 7 lessen tot nu toe
De eerste publicaties op basis van opgedane ervaringen zijn inmiddels verschenen. Ik noem de opvallendste leerpunten:

Het behalen van Nul-op-de-Meter is mogelijk.
Goede uitleg aan bewoners over hoe om te gaan met de installaties in de woning is cruciaal.
Het meten, verwerken en terugkoppelen van energiedata in de bewoningsfase staat nog in de kinderschoenen. Een automatische verwerking van kloppende data moet nog ontwikkeld worden.
De bouwkwaliteit is essentieel. Verricht daarom tijdens de bouw tussentijdse metingen (Bouwtransparant).
Het luchtdicht maken van de schil is nog een aandachtspunt. Bij 13 Energiesprong projecten komen veel luchtlekken op dezelfde plaats voor.
Oververhitting is een groot aandachtspunt. Veel bewoners vinden het te warm in de zomer. In veel projecten is de oververhitting nog niet voldoende opgelost.
Warmtepompen en zonnepanelen hebben een snelle prijsdaling doorgemaakt.

Opleverkwaliteit en zonnepanelen
In feite zijn twee werkzame bestanddelen in het medicijn Nul-op-de-Meter: een uitstekende opleverkwaliteit en heel veel zonnepanelen op het dak. Maar op binnenstedelijke locaties en op appartementsgebouwen is vaak geen ruimte voor zonnepanelen. Daar hebben we andere werkzame bestanddelen nodig.

Een geactiveerde bewoner
Daarnaast denk ik dat er nog een derde werkzaam bestanddeel is: een geactiveerde bewoner. 95% van ons gedrag gebeurt op de automatische piloot. We denken slechts na bij 5% van onze handelingen. Alleen als mensen nadenken, kunnen ze hun gedrag aanpassen. Uit de gedragspsychologie is het bijvoorbeeld bekend van het weghalen van stoplichten. Daardoor rijden mensen niet meer op de automatische piloot, maar denken ze: bij dit kruispunt even opletten.

Ook als een bewoner verhuist naar een nieuwbouwhuis is het goed mogelijk dat hij zijn oude woongedrag vasthoudt. Hoe zorg je ervoor dat mensen juist dan gaan nadenken over hun energiegebruik? Een Nul-op-de-Meter woning activeert de bewoner. De ontwikkelaar of bouwer vraagt hem om extra energiezuinige huishoudelijke apparaten aan te schaffen en attendeert hem op zijn energierekening. Bovendien zit hij met zijn buren in hetzelfde schuitje. Het wordt misschien wel een spel, een competitie, onderwerp van het gesprek boven de heg.

Blinde vlek
We weten eigenlijk weinig van bewonersgedrag. Hoe verleiden en informeren we hem? Dit is nog een blinde vlek. Daarom werkt het Lente-akkoord de komende jaren aan Zeer Energiezuinige Nieuwbouw: van bijna-energieneutraal tot energieleverend, met de bewoner als uitgangspunt.

Lees verder in Samen energie besparen 2015