De circulaire ambities van Heijmans

Verslag van de sessie Ervaringen met circulair bouwen met Hannah Bakker (Heijmans) tijdens de ZEN Platformbijeenkomst op 17 september – door Joop van Vlerken

Heijmans heeft zich ten doel gesteld in 2023 een 100% circulaire woning te kunnen bouwen. Tijd om te wachten heeft het bedrijf dan ook niet. Vandaar dat ze nu al zoeken naar circulaire producten en concepten voor in hun woningen. De resultaten van die zoektocht deelt Hannah Bakker met de bezoekers van de ZEN platformbijeenkomst over circulair bouwen.

“Wat is de definitie van circulair?” Dat vraag Hannah Bakker zich af tijdens haar presentatie in de deelsessie ‘Ervaringen met circulaire bouw’. Ze geeft zelf antwoord op de vraag. “Hergebruik of geschikt maken voor hergebruik. Het mes snijdt aan meerdere kanten.” Bij Heijmans hebben ze dit jaar hun Heijmans ONE-bouwconcept langs de circulaire lat gelegd met een Circulaire Prestatie Gebouw(CPG)-analyse. De woning scoorde niet slecht, vertelt Bakker. “Een 7,2; dat is een stuk beter dan een woning die volgens het Bouwbesluit gebouwd is. Maar we hebben hogere ambities. Onze doelstelling is dat we in 2023 100% circulair kunnen bouwen en dat we dat in 2030 voor alle projecten ook daadwerkelijk doen.”

Snel aan de slag
De reden waarom Heijmans ONE nu al redelijk scoort op circulariteit heeft volgens Bakker te maken met het vele hout dat gebruikt is in het woningconcept. Een 100% circulaire woning in 2023 is alleen mogelijk als Heijmans nu al zoekt naar circulaire producten voor in hun woningconcepten. “Beton zou bijvoorbeeld vervangen kunnen worden door circulair beton. Je kunt niet wachten als je er in 2023 al wilt zijn.” Volgens Bakker moeten ze dus snel aan de slag, van de andere kant zijn er nog veel zaken die aandacht vragen. “Je kunt je bijvoorbeeld afvragen of beton wel circulair genoeg is en of we niet meer hout moeten gebruiken. Maar ook, hoe ga je om met zonnepanelen? Want die zijn misschien wel duurzaam, maar er zijn veel zeldzame materialen nodig om ze produceren. En dan hebben we het alleen nog maar over producten terwijl circulariteit ook gaat over biodiversiteit en nog veel meer andere zaken.”

Hergebruik
Een verbeterpunt ziet Bakker in ieder geval op het gebied van materialen. “We passen nu nog veel nieuwe materialen toe en zouden toe moeten naar meer hergebruik. Maar het is nog een uitdaging om vraag en aanbod te matchen. Als je een kozijn hebt gevonden, waar laat je dat dan tot het moment dat je het wilt gebruiken?” Daarnaast wil het bedrijf gaan werken met materiaalpaspoorten voor de gebouwen en woningen die ze neerzetten. “En we hebben een aparte bv opgezet voor een marktplaats met materialen. We beginnen binnenkort aan de renovatie van het AMC, dat wordt ons eerste donorgebouw.” Op de vraag of het handig is dat elk bedrijf zijn eigen materialenmarktplaats heeft, antwoordt ze: “Nu zijn er nog meerdere platforms, maar dat moet zich nog uitkristalliseren tot er misschien maar een paar overblijven.”

Verdienmodellen
Volgens Bakker vraagt de circulaire economie om nieuwe verdienmodellen. “Ik zie steeds meer leasemodellen in de markt ontstaan. Een bedrijf dat gevels maakt, blijft dan eigenaar van de gevel. Maar kun je een heel huis zo in elkaar zetten en wat betekent dat?” Andere ontwikkelingen op het gebied van circulariteit die de aandacht van Bakker trekken, zijn servicegerichte concepten. “Wij zijn nu in een project bezig met Philips Light as a service. Daarmee betaal je alleen voor het licht en niet voor de lampen. Een ander soortgelijk concept is dat je bij Ahrend zitminuten kunt kopen voor kantoormeubilair. Bij Heijmans denken we over dit soort dingen na.” In de zaal vraagt iemand zich af hoe dit bijdraagt aan circulariteit. Bakker antwoordt: “De eigendomsconstructie verandert, waardoor nieuwe mogelijkheden ontstaan. Als we een contract afsluiten met Mitsubishi voor het leasen van liften, gaan deze liften na het gebruik terug naar de producent. Het gaat dus niet meer alleen om de initiële investering, maar ook om levensduurverlenging en demontabiliteit.”

Download de presentatie