Energieneutraal bouwen is niet nieuw

Verslag van de ZEN-festival sessie “Energieke inspiratie uit de praktijk” door Paul de Ruiter (Paul de Ruiter Architects) o.l.v. Jan Fokkema (NEPROM). Verslag door Joop van Vlerken.

Dat energieneutraal bouwen niet nieuw is, bewijst Paul de Ruiter in zijn presentatie ‘Energieke inspiratie uit de praktijk’ tijdens het ZEN-festival in Den Bosch. Sinds 1992 is hij bezig met duurzame en innovatieve architectuur en werkt hij aan zijn promotieonderzoek naar klimaatactieve gevels (The Chameleon Skin). Hierin stelt hij dat gebouwen energie moeten produceren in plaats van dat ze energie consumeren.

Inmiddels heeft De Ruiter een team jonge mensen om zich heen verzameld in een goedlopend architectenbureau. Samen maken ze duurzame ontwerpen waarin niet alleen gekeken wordt naar CO2-emissie, maar ook naar gezondheid, innovatie, gebruikskwaliteit, energiestromen, esthetiek, omgeving, connectiviteit en levensduur. “Al deze duurzame parameters in balans brengen, is veel complexer en spannender dan alleen technisch naar energie kijken. De opgave is om tot een ontwerp te komen dat energie oplevert, zowel in technische als in menselijke zin.”

Hotel Amstelkwartier
Samen met zijn team en Mulderblauw architecten ontwierp De Ruiter het duurzaamste hotel van Amsterdam; Hotel Amstelkwartier. “De gevel van het hotel reageert op de zon. Als de gasten naar buiten gaan, gaat in de kamer alles uit. En in de zomer sluiten de gevels zich automatisch om zo voor meer koelte te zorgen in het gebouw. In de winter blijft de gevel juist open als de gast er niet is, om de zon te gebruiken voor verwarming.” In het hotel brengt hij zijn theorie over klimaatactieve gevels in de praktijk. “Nu kan ik eindelijk promoveren”, vertelt hij lachend.

Onconventioneel
Om slim gebruik te maken van zonne-energie zijn soms onconventionele oplossingen nodig, vertelt De Ruiter. “Voor TNT hebben we in 2011 een nieuw energieneutraal hoofdkantoor ontworpen. Om het gebouw optimaal gebruik te laten maken van de zon, moesten we het draaien ten opzichte van de andere gebouwen die ernaast staan. Daar was de welstandscommissie in eerste instantie natuurlijk niet blij mee.”

Laatste loodjes
In zijn energieneutrale ontwerpen loopt De Ruiter ertegenaan dat de laatste loodjes het zwaarst wegen. “De laatste 10 procenten naar energieneutraliteit zijn altijd het moeilijkst. Je zou daarom steeds vaker naar oplossingen op gebiedsniveau moeten kijken en hoe je die kunt verbinden. Daarbij is het weer een uitdaging hoe je dat stedenbouwkundig kunt organiseren.” Hij bestrijdt dat duurzaam altijd duurder is. “Daarom komen mensen naar ons toe. Omdat we laten zien dat duurzaamheid en betaalbaarheid goed samen kunnen gaan.” Als voorbeeld noemt hij het afvoeren van afval. “Als je dat op een goede manier doet, kan het geld opleveren. En met zulke argumenten wordt het ook makkelijker om bouwers te overtuigen om het in de praktijk te brengen.”

Bekijk alle projecten van Paul de Ruiter op de website van Paul de Ruiter architecten.