Opinie: Gezond en duurzaam door meer dynamiek

Dit artikel van Ir. F.J. (Jaap) Wiedenhoff MBA, Partner en senior adviseur bij ABT, verscheen op 9 mei in Cobouw

Oncomfortabele gebouwen zijn gezonder, prettiger, leuker en passen beter bij de mens. Die conclusie dringt zich op als je de vele studies bekijkt rond comfort en gezondheid in gebouwen. Onze manier van bouwen, gericht op het wegnemen van discomfort, leidt niet tot comfort. Integendeel. Wegnemen van discomfort leidt tot omgevingen waarin de mens steeds verder wegzakt richting lethargie.

Nederlandse kantoorgebouwen zijn zó gelijkmatig dat de meeste planten er niet kunnen overleven. Het is er te perfect. Een plant heeft afwisseling nodig. Zon en regen, warmte, kou; hij wil het gevoel hebben dat hij leeft. Maar in het Nederlandse binnenklimaat verveelt 95 procent van de planten zich letterlijk dood. Ons lichaam heeft een zeer geavanceerd regelsysteem dat perfect reageert op wisselende omstandigheden. Door het binnenklimaat al te zeer te optimaliseren, schakelen we die functie uit. En dat doet ons geen goed.

In de wetenschap groeit de interesse in ‘ogenschijnlijk discomfort’ waarbij je je toch beter voelt. Wouter van Marken Lichtenbelt bijvoorbeeld, onderzocht wat temperatuur doet met je metabolisme. Bij lagere ruimtetemperaturen, 18 tot 19 graden Celsius, maak je bruin vet in plaats van wit. Hierdoor word je effectief minder dik en energieker. En Richard de Dear onderzoekt de gevolgen van fluctuatie.

Zijn conclusie is zo eenvoudig, zo logisch, dat het vreemd is dat we er zo lang op moesten wachten: wanneer je het koud begint te krijgen (nog voordat je er echt last van hebt) en er wordt ineens warmte toegevoegd, dan ervaar je dat als comfortabel, aangenaam. Dat is iets heel anders dan niet-onaangenaam. De Dear toont dus wetenschappelijk aan dat er een beter alternatief is voor de huidige standaard werkwijze, die bestaat uit het voorkomen van discomfort bij 80 procent van de mensen bij een constante temperatuur. Met een fluctuerende temperatuur kun je het namelijk echt comfortabel maken. Een aangename omgeving voor iedereen.

Afwisseling
De kunst wordt daarom om, met zo min mogelijk installatietechnische middelen, ruimtes te creëren die op een natuurlijke manier aangenaam afwisselend worden gehouden. Bijvoorbeeld door iets te hard te stoken en dan af en toe een raam open te zetten. Dan krijg je, net wanneer het iets te warm wordt, een frisse bries. Die zal je op dat moment als aangenaam ervaren. Wanneer het te koud is geworden, gaat het raam weer dicht. Mmm, lekker warm!

Dit kost weliswaar wat energie, maar in het kader van de energielobby is al te veel schade aangericht. We willen prettige, gezonde binnenklimaten. En je zult zien dat gebouwen die dat faciliteren, uiteindelijk opvallend energiezuinig uitvallen.

Lees verder op de Cobouw-website