Ervaringen met de oplevertoets EPC en ventilatie woningen – Deel 2: Smit's Bouwbedrijf

Wat zijn de eerste ervaringen met de oplevertoets EPC en ventilatie woningen? Smit's Bouwbedrijf vertelt wat er tot nog toe van is geleerd. Wat werkt er wél en wat werkt (nog) niet? Hoe pakt het uit op de bouwplaats? En hoe wordt er gecommuniceerd met de klant?

“Toen wij in juni 2012 hoorden dat er een energielabel nieuwbouw aan zat te komen, begrepen we dat we voortaan met een compleet dossier moesten bewijzen dat we aan de eisen van het label voldoen”, zegt Ton van Zijtveld, coördinator duurzaamheid en innovatie bij Smit's Bouwbedrijf (foto).

Na overleg met de directie werd de zaak fundamenteel aangepakt. “Wij stuurden al onze bouw-gerelateerde UTA medewerkers (staf van uitvoerend, technisch en administratief personeel) inclusief enkele directeuren een halve dag op cursus bij Bouwradius. We leerden wat duurzaam bouwen inhield en wat het energielabel daarin betekende”, aldus Van Zijtveld.

Even later volgden dertig timmerlieden die gedurende een dag werden bijgespijkerd over het belang van het aanbrengen van aansluitende isolatiepakketten en het maken van kierdichte aansluitingen. “Veel mensen wisten wel van het bestaan van EPC-berekeningen, maar wisten bijvoorbeeld niet dat wijzigingen in de installaties direct consequenties kunnen hebben voor de energieprestatie.”

Zo bezien was het een tegenvaller toen begin 2014 bekend werd dat het energielabel voor nieuwbouwwoningen niet doorgaat. Toch gaat Smit's Bouwbedrijf door. “De kwaliteit moet meer worden gewaarborgd en we willen graag bouwen wat we met elkaar hebben afgesproken om te bouwen”, zo motiveert Van Zijtveld.

Bouwfouten eruit gehaald
De scholing bij Smit’s Bouwbedrijf sorteerde onmiddellijk effect. “Uitvoerders begonnen op diverse bouwprojecten spontaan eigen initiatieven te nemen en met tape en polymeerkit eventuele kieren af te dichten”, vertelt Van Zijtveld. Van de groep timmerlieden die de training gevolgd hadden werd ruim negentig procent direct bewuster van energiezuinig bouwen. “Om te voorkomen dat iedereen zijn eigen ding ging doen en overal opnieuw het wiel zou worden uitgevonden, stelden we de interne kwaliteitscontroleur verantwoordelijk. Hij coördineert alles en brengt meer lijn en structuur aan.”

Van Zijtveld is vooral te spreken over het effect van de blowerdoor-test met rookproef. “Door de daarbij gemaakte filmpjes zagen we precies waar de problemen zaten en konden we de kwaliteit van de bouw vergroten. Medewerkers snapten ook beter dat kieren tocht en dus klachten over comfort kunnen veroorzaken. De kierdichtheid van onze bouwprojecten is er duidelijk door toegenomen.”

Het protocol bracht ook incidentele bouwfouten aan het licht, vertelt Van Zijtveld. “Zo zijn er bijvoorbeeld drie manieren om de douchepijp-wtw te aan te sluiten, namelijk de koud waterleiding aanbrengen op de inlaat van de CV, op de koudwaterkraan van de douchemengkraan of op beide. Voor de EPC is de laatste keuze het beste, maar in de praktijk blijft de inlaat op de CV vaak achterwege. Nu dus niet meer.”

Werklast en kosten
Het opnameprotocol vormt wel een extra belasting voor de uitvoerder. “Hij moet er goed van doordrongen zijn dat het niet zomaar snel een foto is van een isolatiepakket, maar dat het via een overzichtsfoto ook duidelijk moet worden welke gevel in welk blok is vastgelegd”, aldus Van Zijtveld. Ook het verzamelen van informatie ten behoeve van het dossier met KOMO-certificaten en leveringsbonnen is een tijdrovende klus. “Natuurlijk leren uitvoerders dit beter en sneller uit te voeren, maar vergeet niet dat de meeste opnamemomenten zich precies in de drukste tijd van de bouw afspelen, namelijk tussen de gietbouw en de afbouw in.”

Software kan helpen de dossiervorming te vergemakkelijken. Van Zijtveld kaartte het probleem via Bouwend Nederland aan. Echt een onderwerp voor de branche-organisatie want alle bouwbedrijven hebben er immers mee te maken. “Via SBR-CURnet kwam Bouwend Nederland uit bij BRIS dat al modules voor bouwtoezicht maakt. Daar is het nu in ontwikkeling, al is het nog niet duidelijk of BRIS doorzet nu het energielabel nieuwbouwwoningen niet doorgaat.”

Extra´s door wensen van de koper
Smit’s Bouwbedrijf rekende opties voor bewonerswensen door zoals bijvoorbeeld een extra raam of een uitbouw aan de achterzijde op hun consequenties voor de EPC. “Als deze in gevaar komt, moeten bewoners die voor meerdere opties kiezen zich bewust worden dat er eventueel aanvullende maatregelen getroffen dienen te worden om aan de EPC-eis te voldoen, bijvoorbeeld door (extra) PV-panelen. En dat kost uiteraard extra geld”, aldus Van Zijtveld. Hij denkt wel dat meer budgetneutrale vindingen in het vizier komen. “Een CO2-gestuurde ventilatie kan veel ventilatie-energie schelen waardoor bijvoorbeeld dat extra raam wel binnen de EPC-eis mogelijk is.”

Communicatie
Smit's Bouwbedrijf loopt in de communicatie niet te pronken met alle resultaten die nu al zijn geboekt met het opnameprotocol. Op kleinschalige wijze berichten ze via de website over resultaten van blower-doortests “Wij zijn bescheiden, en opdrachtgevers weten toch wel dat wij sterk met energiezuinig bouwen bezig zijn.”

Alle interviews
Ervaringen met de oplevertoets EPC en ventilatie woningen – Deel 1: Trebbe
Ervaringen met de oplevertoets EPC en ventilatie woningen – Deel 2: Smit’s Bouwbedrijf
Ervaringen met de oplevertoets EPC en ventilatie woningen – Deel 3: YmereErvaringen met de oplevertoets EPC en ventilatie woningen – Deel 4: ERA Contour
Ervaringen met de oplevertoets EPC en ventilatie woningen – Deel 5: Heijmans
Ervaringen met de oplevertoets EPC en ventilatie woningen – Deel 6: Thunnissen