Praktische oplossingen voor aardgasvrije nieuwbouw

Verslag van de sessie over de nieuwe ZEN-brochure 'Alternatieven voor aardgas', tijdens het ZEN middagcongres Aardgasvrije nieuwbouw: zo doe je dat! – door René Didde.

De themagroep Gasloze nieuwbouw van het ZEN-platform heeft recent een brochure gemaakt met daarin het hele spectrum van praktische oplossingen voor aardgasvrije nieuwbouwwoningen. Niels van Alphen, commercieel directeur van warmtepomp specialist Techneco was bij de brochure betrokken.

“Warmtepompen zijn een goed alternatief voor aardgas”, aldus Van Alphen, zowel voor woningbouw als utiliteitsbouw. “Lucht-waterwarmtepompen en hybride-warmtepompen hoeven binnenshuis niet meer dan een anderhalve vierkante meter in te nemen en beslaan een hoogte van bijna twee meter”, aldus Van Alphen. Het rendement van bodemwarmtepompen is nog wat beter. In deze systemen wordt een lus van 70 tot 300 diepte in de bodem aangelegd. De warmtepomp haalt energie uit lucht, water of bodem en werkt deze met een beetje elektriciteit op tot warmte.

Maatwerk
De toepassing van warmtepompen als alternatief voor aardgas wordt vergemakkelijkt doordat er steeds meer goed geïsoleerde huizen komen waardoor een lagere aanvoertemperatuur van water van 35 graden (in plaats van 60 tot 90 graden) volstaat. De keerzijde is dat meer koeling en ventilatie nodig is. “Ook daar kan een warmtepomp of warmtenet steeds beter in voorzien, door vloerverwarming of LT-radiatoren en ventilatie met warmteterugwinning”, zegt Niels van Alphen. Niet alle systemen zijn in alle situaties van toepassing. Specifieke omstandigheden zoals een waterwingebied met bodembescherming maken bodemwarmtepomp niet haalbaar. Op kleine kavels is vanwege geluidshinder de luchtwarmtepomp minder geschikt.

Warmtenetten en collectieve warmtepompsystemen zijn vooral haalbaar als er veel afnemers zijn, zoals in appartementencomplexen.
Volgens Van Alphen is een grondgebonden tussenwoning van 120 m² voor € 3000 tot € 7000 meerkosten aardgasvrij te maken. “Met € 13 – 15.000 is de woning NOM.” De bedragen zijn ex BTW, ex opslagkosten en inclusief subsidies (ca € 2000 voor een luchtwarmtepomp en € 3000 voor een bodemwarmtepomp). Uiteraard is er het voordeel van de besparing op gasaansluiting, CV-ketel en MV-box. Bewoners van een aardgasvrij huis moet wel rekening houden met een stijging van de elektriciteitsrekening.

Prestatiegarantie
Techneco is onderdeel van een consortium InstaDES dat ook de financiering van de meerkosten verrekent met de klant en via een netwerk van installateurs onderhoud en vervanging van onderdelen verzorgt als een soort ESCo. Daarbij geldt een prestatiegarantie van 10 of 25 jaar. “Dit is niet alleen mogelijk voor individuele kopers, die ook zelf geld mogen inleggen, maar ook voor woningcorporaties en projectontwikkelaars”, aldus Van Alphen.

Warmtenetten
Peter Heijboer van adviesbureau DWA betrekt ook de optie van de warmtenetten in zijn voordracht. Hij komt voor de warmtepompopties op ongeveer dezelfde investeringsbedragen als Van Alphen. “Voor de middel-temperatuurwarmtenetten (40 graden Celsius) denken we aan € 15.100 per aansluiting en voor de hoge-temperatuurnetten (70 graden, stadsverwarming) bedragen de aansluitkosten (BAK) circa € 6.000. Voor zowel de individuele als de collectieve warmteconcepten geldt dat bij grootschaligere projecten, seriematige bouw en ketenaanpak de kosten mogelijk € 2.000 per woning lager kunnen uitvallen”, aldus Heijboer.

De total costs of ownership van de warmtenetten zijn € 30.800 – € 33.500 (15 jaar) en € 57.400 tot € 58.800 (30 jaar).
“Collectieve voorzieningen als warmtenetten zijn voor tussenwoningen financieel minder interessant, maar voor woningen in grote dichtheden zoals appartementencomplexen met een klein vloeroppervlak des te meer, zeker in de nabijheid van bronnen met restwarmte, concludeert Heijboer. Overigens geldt ook voor de warmtepomp natuurlijk dat de kosten door massaproductie dalen. PV-panelen maken all-electric woningen financieel aantrekkelijker.

Download de ZEN Brochure Alternatieven voor aardgas
Download de presentatie van Peter Heijboer
Download de presentatie van Niels van Alphen