Waaraan moet goede zonwering voldoen?

Goede zonwering is een integraal onderdeel van een energiezuinige woning. Waaraan moet goede zonwering voldoen? En waarom telt alleen gebouwgebonden buitenzonwering die van binnenuit te bedienen is, mee in de BENG-berekening? Deze vragen werden gesteld binnen de ZEN-themagroep Analyse ZEN-projecten. Ze zijn beantwoord door Nieman Raadgevende Ingenieurs.

Principes
Efficiënte zonwering reduceert de hoeveelheid warmtestraling die de woning binnenkomt. Dat kan door zonnestraling te reflecteren en/of te absorberen:

• Bij binnenzonwering is reflectie door een aluminium laag noodzakelijk. De golflengte van zonnestraling verandert dan niet, waardoor deze via het glas weer naar buiten wordt gestuurd. Zonder de reflecterende laag verandert de golflengte van de straling (van langgolvig naar kortgolvig) waarna deze niet meer via het glas naar buiten kan. De zonwering werkt dan contraproductief.
  
• Bij buitenzonwering is naast reflectie juist wel een hoge mate van absorptie wenselijk. De straling die de zonwering absorbeert, wordt niet doorgegeven aan de woning terwijl er nog wel licht doordringt.
  
• Naast het voorkomen van oververhitting in de zomerperiode, kan zonwering een warmte-isolerend effect hebben in de winter. Dat geldt vooral bij vaste verticale buitenzonwering (screens) in zijgeleiders en bij rolluiken, omdat dan een stilstaande luchtlaag wordt gevormd aan de buitenzijde van het glas.
  

Om een kwalitatief hoogwaardige (binnen)zonwering te selecteren moeten de G-waarde van het glas en zonwering samen worden beschouwd. Brancheorganisatie Romazo hanteert twee varianten conform EN 14501:

• HR-zonwering: 10 à 15% van zonnewarmte komt binnen.
  
• HR⁺-zonwering: minder dan 10% van de zonnewarmte komt binnen.
  

NEN 7120
Vanuit de norm NEN 7120 waar de BENG-berekening vooralsnog aan is gekoppeld, mag alleen gebouwgebonden buitenzonwering die van binnenuit te bedienen is, worden meegerekend. Binnenzonwering en zonwering die alleen buiten kan worden bediend, tellen in de BENG-berekening dus niet mee. De kwaliteit van de zonwering (windvastheid) wordt niet beoordeeld, dit is een privaatrechtelijk aspect.

Binnenzonwering en begroeiing
Ook al telt binnenzonwering voor BENG niet mee, er zijn systemen op de markt die vergelijkbare prestaties hebben als buitenzonwering. Dergelijke systemen kunnen voordelen bieden. Denk aan het gemak van het schoonmaken, eenvoudigere montage, lagere investering en het ontbreken van windbelasting waardoor minder onderhoud nodig is. Bovendien is binnenzonwering minder beeldbepalend dan buitenzonwering.

De keuze van binnenzonwering is echter afhankelijk van de smaak van de bewoner. Als bij mutatie wordt gekozen voor andere zonwering of kleur is dat van invloed op de zonwerende prestatie. Om die reden telt het voor BENG niet mee.

Datzelfde geldt voor begroeiing. Ook dat kan heel effectief overmatige zon tegenhouden. In de zomer staan bomen vol in blad en zorgen ze voor schaduw op de ramen. In de winter kan de zon wel naar binnen schijnen. Bomen vallen echter buiten het bestek van de woning en tellen dus ook niet mee in de BENG-berekening.

Het is goed te beseffen dat BENG geen keurmerk is voor een goed en gezond gebouw. Het is een instrument om te controleren of een woning aan de regelgeving op het gebied van energie voldoet.