Warmtepomp vraagt om betere woning

Verslag van de sessie over Klimaatgarant tijdens het ThuisCongres ‘BENG! ZO DOE JE DAT’, met Joost Bruggeman (Klimaatgarant) en Jan Fokkema (NEPROM) – door Joop van Vlerken.

Twintig jaar monitoring heeft KlimaatGarant veel informatie opgeleverd over de toepassing van bodemwarmtepompen in woningen. Eén conclusie is dat huizen beter gebouwd moeten worden. Daarnaast is de koppeling met andere technieken zoals een douche-wtw en balansventilatie met wtw van belang. Joost Bruggeman van KlimaatGarant licht in zijn presentatie op het online BENG-congres toe wat de belangrijkste lessen zijn uit de monitoring.

De meer dan 9000 warmtepompen en wko’s die KlimaatGarant in beheer heeft, worden allemaal gemonitord, vertelt Joost Bruggeman. “Monitoring is voor ons heel belangrijk. We kunnen zo op afstand bepalen wat er aan de hand is als er zich problemen voordoen. Als we dat niet zouden doen, zouden we veel te vaak op service moeten rijden. Terwijl we nu mensen sneller op afstand kunnen helpen.” KlimaatGarant is een afsplitsing van Itho Daalderop, de producent van verwarmings-, tapwater-, ventilatie- en regeltechniekoplossingen. De lessen die uit de jarenlange monitoring geleerd werden, stelden KlimaatGarant in staat om prestatiecontracten af te sluiten, vertelt Bruggeman. “Samen met een aantal bouwpartners hebben we het EPC=0-prestatieconcept in de markt gezet en zo hebben we een groot aantal projecten gewonnen. Doordat we met Itho Daalderop in zelfde holding zitten, kunnen we deze prestatiegarantie afgeven.”



Betere woning
Een belangrijke conclusie uit de resultaten van de monitoring is dat bodemwarmtepompen om een betere woning vragen, legt Bruggeman uit. “We hebben onze slecht geïsoleerde woningvoorraad te danken aan onze gasvoorraden en overgedimensioneerde CV-ketels. Dat heeft nu gevolgen, want als het comfortniveau niet gehaald wordt, is de warmtepomp toch de eerste verdachte.” KlimaatGarant heeft daarom een woningconcept ontwikkeld dat problemen met de warmtepomp kan voorkomen. “Belangrijk is een goede balans tussen isolatie en de energieprestatie van onze systemen. Hierdoor kunnen we steeds kleinere warmtepompen toepassen. Maar dat betekent wel dat er sneller iets mis kan gaan als je niet nauwkeurig te werk gaat. Dan kun je wel schermen met regels, maar je blijft zitten met een ontevreden gebruiker.”

Optimaliseren
In de woningen die door KlimaatGarant ontwikkeld zijn, worden bodemwarmtepompen toegepast, gecombineerd met balansventilatie met warmteterugwinning, een douche-wtw en triple glas. “Met een douche-wtw kunnen we de douchewatercapaciteit met een factor twee verhogen. Triple glas is nodig om koudevallen tegen te gaan die normaal opgeheven worden door radiatoren. Daarnaast hebben we in de afgelopen jaren geïnvesteerd in boileroplossingen en optimaliseren we de diepte van onze bodembronnen.” Waar de bewoners van KlimaatGarant-woningen zeer tevreden over zijn, is de mogelijkheid tot koeling, vertelt Bruggeman. “Een van de grootste voordelen van dit systeem is dat je met lage pompenergie de bodem als koelbatterij kunt gebruiken. Dat wordt ook als dusdanig onderkend in de nieuwe TOjuli-eisen.”

Gevelroosters niet ok?
Om de discussie aan te zwengelen heeft Bruggeman een aantal stellingen opgenomen in zijn presentatie. De stelling ‘180 liter warm water is te weinig’ wordt door Bruggeman tegengesproken. “We zijn verwend met een oneindige voorraad warm water. Met een warmtepompboiler kun je niet oneindig onder de douche staan. Het is nodig om daar beter mee om te gaan en de voorraad te delen.” Een van de andere stellingen die Bruggeman poneert leidt tot veel onrust in het vragenscherm van de presentatie van het online BENG-congres. Die stelling luidt: ‘Gevelroosters zijn niet ok’. Bruggeman verdedigt deze stelling. “Gevelroosters zorgen voor tocht, waardoor het comfortniveau zelfs bij hogere temperaturen sterk afneemt.” De reacties op zijn stelling zijn niet mild. Een fabrikant van gevelroosters verlaat zelfs de virtuele kamer, omdat hij het verhaal van Bruggeman te commercieel vindt. Een andere deelnemer verwoordt zijn mening genuanceerder. “Je hebt ook roosters die automatisch dichtgaan bij storm of als het buiten koud is. Dit is een relatief eenvoudig systeem dat voldoet.” Bruggeman blijft bij zijn mening dat gevelroosters niet acceptabel zijn in een ZEN woning. “Er is markt voor zelfregelende ventilatieroosters maar ze passen niet bij ZEN-woningen. De energieverliezen zijn simpelweg te groot. ZEN kan niet zonder balansventilatie met warmteterugwinning.”