Opinie: bouwsector grootste concurrent van energiebedrijven maken

Deze column van Jan Willem van de Groep (oprichter ARXlabs, Factory Zero en Challege the Future) verscheen op 4 januari op de website van Cobouw

Na zeven jaar noeste arbeid wordt er definitief een punt gezet achter het transitieprogramma Energiesprong. Natuurlijk waren we nog lang niet klaar met het creëren van de condities die het mogelijk maken om met grote sprongen de gebouwde omgeving te verduurzamen.

Maar die rol wordt gelukkig met verve overgenomen door de Stroomversnelling. Een beweging die gedragen wordt door de markt zelf. Al met al zijn er nu zo’n 3000 woningen gebouwd op het niveau Nul op de Meter. Zo’n 1200 renovaties en 1800 nieuwbouwwoningen.

Grootste opgave ligt bij de bouw
Daarnaast zijn er onder het programma ook enkele duizenden woningen gebouwd of gerenoveerd met een minder vergaande ambitie. De kwantitatieve doelstellingen uit 2010 zijn dus ruimschoots behaald.

Helaas zijn de opschalingscondities voor grote sprongen nog steeds niet optimaal. Wat mij betreft ligt de grootste opgave nog steeds bij de bouwsector. Die moet doorstoten met innovaties die een alternatief bieden voor het verbranden van fossiele brandstoffen. Ik ga daar volgend jaar op een andere manier aan bijdragen. Als ondernemer.

De bouw kan goedkopere, betere en duurzamere spullen maken
Met vier partners en een passievolle investeerder zetten we Factory Zero in markt. Onze overtuiging is dat de bouw goedkopere, betere en duurzamere spullen kan maken. We zitten op een schaal van één tot tien nog steeds op min vijf.

De waarde van de grondstoffen is slechts een fractie van de kostprijs van het eindproduct. Dat betekent dat er veel arbeid en gestapelde marges zijn weg te slopen. De ambitie: een gebouw moet voor 70 procent kunnen bestaan uit de kosten van de grondstoffen en voor 30 procent uit arbeid, kapitaalslasten en marge (toegevoegde waarde).

De arbeidsproductiviteit moet met minstens 60 procent stijgen. Dat kan door overbodige partijen uit de de keten te schrappen, de bouwgerelateerde maakindustrie gezamenlijk te laten werken aan innovatierijke componenten en door het creëren van een ongekende industriële schaal voor die componenten.

Niet om gevraagd, wel willen hebben
Het kan door spullen te maken die bewoners in beginsel niet vragen, maar wel massaal willen als ze het eenmaal zien en beleven. We gaan dus ontwikkelen, innoveren, samenwerken, de markt verkennen en nieuwe verdienmodellen bedenken. We gaan risico’s lopen, onze hoofd stoten en scheve gezichten uitlokken.

We gaan fabrieken bouwen, robots programmeren en software ontwikkelen. We zetten componenten als producten in de markt: gevels, daken, interieurpaketten en energiemodules. Niet alleen bruikbaar voor een woning-make-over maar ook voor nieuwbouw.

'Direction is so much more important than speed'
Missie: de bouwsector de grootste concurrent maken van fossiele energiebedrijven. Doel: de mensen ongekend woonplezier bezorgen met louter het inwisselen van hun energierekening. Een huis als nieuw met een kek ontwerp, meer comfort en garanties op het energieverbruik. Ik ben dus even van de radar. Alhoewel ik mijn columns blijf koesteren. Innovatie gaat namelijk trager dan u denkt.

Ik huldig ook daarvoor het adagium dat ik veelvuldig heb gebruikt in mijn Energiesprong-periode: “Direction is so much more important than speed. Many are going nowhere fast.”

Ondertussen wordt 2017 wel het jaar waarin Nul-op-de-Meter echt doorbreekt. Dat is geen voorspelling, maar een weetje. De projecten staan gepland en de minimaal noodzakelijke condities zijn er. En die condities worden alleen maar beter.

Het wordt een mooi jaar. See you there!