Onderzoek 30 energiezuinige scholen en kantoren

MoBius consult heeft in opdracht van de Rijksoverheid onderzoek uitgevoerd naar 30 energiezuinige recent opgeleverde scholen en kantoren. Er zijn 16 scholen en 14 kantoren onderzocht.

Het is opvallend dat bij scholen de nadruk ligt op de strategie van passief bouwen, terwijl bij kantoren de nadruk ligt op installatietechniek en regeltechniek. Ook is opvallend dat de scholen veelal traditioneel zijn aanbesteed en gefinancieerd. De kantoren kennen daarentegen géén traditioneel bouwproces. Zeven van de 14 kantoren zijn in een DBM-traject ontwikkeld, met een onderhoudscontract voor 10 tot 20 jaar (6 projecten). Vier kantoren zijn ontwikkeld in een bouwteam en drie projecten zijn in eigen beheer ontwikkeld.

Scholen
Om tot een energiezuinige school te komen hebben de ontwerpen van de meeste scholen vergelijkbare eigenschappen. De basiselementen zijn:

• Een goede bouwkundige schil:

• RC waarden vanaf 5 m2K/W, de meeste scholen hebben hogere isolatiewaarden met een maximum van 10 m2K/W;
  
• Toepassen van drielaags glas, meestal wordt handbediende zonwering toegepast;
  
• Goede naad- en kierdichting;
  
• Kwaliteitsborging van de uitvoering door thermische opnames en luchtdichtheidsmetingen.
  

• Compacte vorm en zongeoriënteerd;
• Een warmtepomp met warmtekoudeopslag in een gesloten bron en lagetemperatuurverwarming;
• Gebalanceerde ventilatie met CO2-sturing en WTW;
• Energiezuinige verlichting. In de lokalen wordt vaak niet gekozen voor verlichting op basis van bewegingssensoren.

Met bovenstaande maatregelen kan een gebouw met een EPC van ca. 0,65 worden gerealiseerd. Door aanvullend PV-panelen toe te passen kan de EPC naar 0 (of lager) worden teruggebracht.

Kantoren
De kantoren variëren sterk in omvang. Bijna alle kantoren bevinden zich in het hoge kwaliteitssegment, waar bijvoorbeeld ook veel aandacht is voor een goed binnenklimaat. Bij kantoren worden vergelijkbare technieken toegepast als bij de scholen. De focus ligt echter meer bij installatietechniek en regeltechniek en minder bij bouwkundige maatregelen. De basiselementen zijn:

• Een goede bouwkundige schil:

• RC waarden van 4 m2K/W en hoger;
  
• Toepassen van drielaags glas met automatische zonwering of zonwerend glas.
  

• Compacte vorm en zongeoriënteerd;
• Een warmtepomp met warmtekoudeopslag in een open bron en lagetemperatuurverwarming;
• Gebalanceerde ventilatie met CO2-sturing en WTW;
• Energiezuinige verlichting met aanwezigheidsdetectie en daglichtregeling;
• Intelligent gebouwbeheersysteem met monitoring op afstand en terugkoppeling.

Met bovenstaande maatregelen kan een gebouw met een EPC van ca. 0,55 worden gerealiseerd. Door aanvullend PV-panelen toe te passen kan de EPC naar 0 (of lager) worden teruggebracht.

U kunt hier het onderzoek downloaden. De onderzochte scholen en kantoren zijn door RVO in de projectendatabase Energiezuinig Gebouwd opgenomen.