Opinie: Schijn-neutraal

Juichende berichten over nieuwe energieneutrale projecten met innovatieve elektrische verwarming. U heeft ze vast ook voorbij zien komen de laatste tijd. Fantastisch toch! Met de zonne-energie die op de lange zomerdagen op de pv-panelen is ingevangen, zien innovatieve ondernemers kans om in de winter het huis te verwarmen en het bad dampend vol te laten lopen. En nog wel zonder warmtepomp.

Deze bijdrage van Harm Valk (Senior adviseur Energie en Duurzaamheid, Nieman Raadgevende Ingenieurs) verscheen op 29 september in Cobouw.

Prachtig, als het zou kloppen, maar dat doet het niet. Het is een modern sprookje, met meer CO2 als boze fee. Nog maar eens voor alle duidelijkheid: in windstille winternachten (en ook op andere momenten) leveren pv-panelen geen stroom. Alle vraag naar elektrische energie in een gebouw komt op dat moment van het net. En nog nooit hebben we daarvoor zoveel kolen gebruikt als in 2015. Dat betekent dat we zuinig moeten zijn met de elektriciteit die we van het net halen. Met een warmtepomp gaat dat nog het beste: de elektrische energie wordt met een factor 3 of 4 vergroot. Zonder warmtepomp komt alle warmte één op één uit het stopcontact, hoe prachtig en innovatief de afgifte ook voorgesteld wordt.

De bittere waarheid is dat veel schijnbaar energieneutrale projecten op die manier de vraag naar kolenstroom vergroten. Het project is dan wel ‘nul-op-de-meter’, maar alleen dankzij de saldering van de winter met zomeroverstroom (met dank aan Nicolaas van @Plushuis voor deze mooie term). De uiteindelijke CO2-uitstoot tijdens het gebruik van een dergelijk project is groter dan van een conventioneel project. Is dat niet bizar?

Hoe het wel moet? Begin met vraagbeperking en wek zoveel mogelijk lokaal duurzaam op. Pv-panelen zijn dan een prima schakel in de keten, maar mogen niet de smoes worden om niet te isoleren of om kwistig met elektriciteit om te gaan. Rechtstreeks elektrisch verwarmen heeft per definitie een slecht rendement. Er is in steeds meer projecten sprake van schijn-neutraliteit. In elk geval tot we de opslag van duurzame energie goed hebben opgelost. Dus beste ontwikkelaars, bouwers, installateurs en adviseurs: verkoop geen sprookjes meer en vertel uw klanten het echte verhaal.