Zeer energiezuinige nieuwbouw: @Home Amstelkwartier

amstelkwartier800Deze maand is de bouw begonnen van de eerste energieneutrale woontoren van Nederland. Projectontwikkelaar Lingotto beschrijft hoe je een appartementencomplex ontwerpt met een EPC van ‘nul’.

In het Amsterdamse Amstelkwartier wordt gewerkt aan de realisatie van een 73 meter hoge woontoren met 160 huurappartementen. Het complex wordt energieneutraal en heeft op papier een EPC=0. Lingotto heeft de aanbesteding van de Gemeente Amsterdam gegund gekregen door o.a. de hoge energieprestatie en het duurzame karakter van het gebouw.

Het complex draagt de naam @Home Amstelkwartier en is gesitueerd vlakbij het Amstelstation in Amsterdam. Daar wordt een stadswijk ontwikkeld met een hoog stedelijk woon- en werkmilieu met trendy cafés, een stadspark en een jachthaven met watersportfaciliteiten. Het gaat om huurappartementen in het middensegment, met huren tot 950 euro per maand. De EPC van het gebouw is 0. Dit wordt onder meer bereikt door de toepassing van circa 2.500 m2 zonnepanelen, waarmee elektriciteit wordt opgewekt voor de woningen. Deze panelen zijn zowel op de dakvlakken als op twee van de vier gevels in het ontwerp geïntegreerd. Het gebouw is op deze manier – samen met het gebruik van stadsverwarming en de hoge Rc-waarde (isolatiewaarde) van de ‘schil’ – een goed voorbeeld van energiezuinige woninghoogbouw.

Levering van zonnestroom
De zonnepanelen leveren de opgewekte elektriciteit aan de individuele woningen. Aan iedere woning wordt – afhankelijk van zijn positie – een vast aantal zonnepanelen gekoppeld, met een zodanige capaciteit dat die circa 70-80% van het reguliere gebruik kunnen dekken. Regulier gebruik is ca. 2.600 kWh per jaar. Omdat het gebruik van elektra niet op alle momenten samenvalt met het moment van de opwekking, wordt de energie in eerste instantie via de energiemeter geleverd op het reguliere net. Die teruggeleverde energie (circa 1.950 kWh) wordt verrekend met de energie die door de huurder wordt gebruikt vanuit het net. In de huidige wetgeving is dit ‘salderen’ de meest gunstige manier van verrekenen; alle componenten van de energierekening inclusief wettelijke opslagen en btw worden op deze manier in de verrekening betrokken. Dit salderen is mogelijk mits de huurder dit ‘voor eigen rekening en risico’ doet.

De huurder bespaart op deze wijze – bij een teruggeleverde energie van circa 1.950 kWh en een kWh prijs van 0,23 euro incl. btw – ongeveer 37 euro per maand. Voor de huur van de zonnepanelen wordt dan vervolgens een vastrecht betaald aan de gebouweigenaar/verhuurder, ter dekking van de investerings- en exploitatiekosten. Dit vastrecht bedraagt ook 37 per maand. De huurder heeft in deze situatie als voordeel dat hij in een duurzaam gebouw woont en zijn eigen groene elektriciteit opwekt. De elektrakosten van de huurder zijn bij oplevering vergelijkbaar met een conventionele installatie, uitgaande van individuele energie-inkoop. Bij stijgende elektriciteit prijzen (laatste tien jaren 5%/jaar) ontstaat een financieel voordeel voor de huurder (indien elektriciteitsprijzen stijgen sterker dan de CPI-index).

Technische toelichting
De installatie bestaat uit circa 1.750 panelen, waarvan 350 op de dakvlakken en 1400 op de gevels, met een totaal van circa 490.000 Wp aan productiecapaciteit. Jaarlijks produceren deze panelen ongeveer 310.000 kWh. De panelen op de platte daken staan onder een hoek, zo gunstig mogelijk gericht op de zon. De panelen op de gevels worden vlak tegen de gevels bevestigd. Daarmee wordt niet altijd de meest gunstigste hoek ten opzichte van de zon behaald, maar is er geen verlies door schaduw.

Door de vlakke opstelling zijn de panelen ook relatief eenvoudig te bevestigen tegen een rails op het achterliggende betonnen buitenspouwblad, dat onderdeel uitmaakt van de dragende gevelconstructie van dit gebouw. De PV-panelen zijn daar als losse elementen aan toegevoegd. Door de panelen plat op de achterconstructie te bevestigen, is er ook geen kans op windgeruis of, erger nog, afvallende panelen bij een situatie van harde wind. De panelen worden ook nog eens geborgd met een staalkabel.

De opbrengst van een groep panelen wordt naar de omvormers in de meterkast van iedere woning geleid. Deze zetten de gelijkstroom om in wisselstroom. Daar vindt de bemetering plaats en kan de levering van en teruglevering aan het net worden gesaldeerd. De omvormers zullen na een periode van circa 15 jaar vervangen moeten worden, dit is voorzien in de exploitatie. De zonnepanelen gaan in principe een gebouwleven van 40 jaar mee (de productiecapaciteit daalt met slechts 0,3%/jaar).

Uitval van panelen of omvormers wordt door de beheerder gemonitord. Deze dienen dan te worden vervangen. Uitval van panelen wordt geschat op niet meer dan 1 of 2 stuks per jaar. Vervanging van en onderhoud aan de PV-cellen geschiedt eens per jaar, indien noodzakelijk.

De woontoren @Home Amstelkwartier is een ontwikkeling van Lingotto in samenwerking met APF en Hurks. In de ontwerpfase was INNAX bij het project betrokken voor het energieadvies. Het gebouw is in eigendom van Amvest. Oplevering wordt verwacht begin 2017.

Tekst/beeld: Lingotto

Zie ook:
Gestapelde nieuwbouw (16 oktober 2015)